Το καρνάγιο

• 

Λεπτομέρειες

Δημοσιεύτηκε στις Δευτέρα, 09 Απριλίου 2012 21:05

Γράφτηκε από τον/την Super User

Εμφανίσεις: 3001

 

Δραστηριότητες

που πραγματοποιήθηκαν στη διάρκεια του προγράμματος

 

ü    Ενημέρωση και εισηγήσεις από τους καθηγητές.

ü    Επίσκεψη στο καρνάγιο – ναυπηγείο της πόλης μας.

ü    Αξιοποίηση διαθέσιμων πηγών πληροφόρησης.

ü    Εύρεση σε σχολικά βιβλία λογοτεχνικών κειμένων – ποιημάτων, σχετικών με το θέμα μας.

ü    Παρουσίαση του υλικού στην τάξη.

ü    Κατασκευή της μακέτας του καρνάγιου.

ü    Παρουσίαση της εργασίας μας στους μαθητές του σχολείου και στους γονείς, στο πλαίσιο των πολιτιστικών εκδηλώσεων.

ü    Πραγματοποίηση τριήμερης εκπαιδευτικής εκδρομής.

Καρνάγια

μικρά

μικρών ξύλινων

σκαφών…

αρσανάς (ο) ουσ. [τουρκ. Tersane], ναυπηγείο, ναύσταθμος.

Όσο και αν έψαξα στο λεξικό, τα λήμματα καρνάγιο, καρναγιέρης απουσίαζαν παντελώς. Αναπόφευκτος ο συνειρμός… και συνάμα σκληρή η διαπίστωση: σε λίγο θα απουσιάσουν παντελώς και από τη ναυτοπαράδοση της χώρας ετούτης της θαλασσινής…

Όχι βέβαια τα καρνάγια τα σύγχρονα, με τις ράγες, τα τρέιλερ και τα συστήματα ανύψωσης, εκείνα των πλαστικών ιστιοφόρων, ούτε αυτά των μεγάλων σιδερένιων κατασκευών, αλλά τα μικρά – εκείνα που επιτρέπουν το όνειρο – που χάνονται, των ξύλινων σκαφών, των τρεχαντηριών, των καϊκιών, των ανεμοτρατών, των καραβόσκαρων.

……………………………

Εκεί όπου ακόμη υπάρχει η ιεροτελεστία του βγαλσίματος και του ριξίματος με βάζα και σκάρες ξύλινες, εκεί όπου ανάκατα μυρίζουν η πίσσα, το καμένο ξίγκι, το δηλητήριο της μουράβιας, τα πότα της μπογιάς.

Η μυρωδιά του φρεσκοπλανιαρισμένου κυπαρισσιού, η ρετσίνη του πεύκου και η αποπνικτική σκόνη του ιρόκο (λένε μάλιστα ότι όποιος δουλεύει πολύ αυτό το ξύλο γίνεται οξύθυμος και με νεύρα πολλά…).

Τυχαία άραγε σε καμβάδες ζωγράφων απαντιώνται συχνά ως θεματογραφία ;

Με τη φλόγα του καμινέτου ακόμη αναμμένη, σκαλωσιές σκαρωμένες. Μέσα στη σκόνη του πριονιδιού, όσο ακόμη πλάνες, ξεχορδιστήρες και κορδέλες γυρνάνε. Ανάμεσα σε φωνές, βρισιές και αλήθειες…

Με τη χαρά της δημιουργίας σε πρόσωπα και ας μην αξιώθηκαν ποτέ ταξιδευτές να γίνουν των πλεούμενων που σκάριασαν.

Εκεί όπου ακόμα συναντάς καλαφάτες, καραβομαραγκούς επιδέξιους και μερακλήδες μάστορες.

……………………………

αρνάγια υπάρχουν αρκετά, άλλα λειτουργούν ως χώροι φύλαξης σκαφών, με περιορισμένες τις δυνατότητες επισκευών, άλλα αναλαμβάνουν εκτεταμένες και σε μεγάλα σκάφη μετασκευές και μερεμέτια, όμως τα καρνάγια που αναλαμβάνουν κατά αποκοπή τη ναυπήγηση μεγάλων σκαφών ολοένα και σπανίζουν, το ίδιο και οι νέοι που αποφασίζουν να ασχοληθούν συστηματικά με το αντικείμενο.

Φημισμένα άκουσα πως είναι της Καβάλας, του Βόλου, της Κοιλάδας στην Αργολίδα.

……………………………..

άντα λοιπόν με μάγευε να περιδιαβαίνω – κυρίως χειμώνα καιρό – ανάμεσα σε μπουντέλια, σανίδια, κάβους σάπιους και καδένες σκουριασμένες… λάσπες, μπογιές και αλμύρα, να χαζεύω καΐκια, να θλίβομαι με τα ρημαγμένα και στη τύχη τους παρατημένα άρμενα, βγαλμένες μηχανές και να ακούω τους μαστόρους να κουβεντιάζουν με εκείνη την ορολογία, την παράξενη, τη σπάνια για μένα, ποιητική.

Να βλέπω ξύλο, πώς γίνεται η ναυπήγηση του σκελετού από την καρίνα (τρόπιδα) που ρίχνεται πρώτη, μετά να σκαριάζεται το κοράκι στην πλώρη και ακολουθεί το ποδόσταμο της πρύμνης.

…………………………….

Πότε θα βγούμε έξω ; ρωτούσα πιτσιρίκα και εννοούσα την ανέλκυση του σκάφους. Λάτρευα όλη τη διαδικασία, από το κάθισμα στα βάζα, το τρίξιμο που κάναν τα μαδέρια την ώρα που έβγαινε το πλεούμενο από το φυσικό του χώρο.

……………………………

Σαν ένα ευχαριστώ σε όλους αυτούς τους γνωστούς και αγνώστους, σε αυτούς που πάντα θα θαλασσοδρομούν στου νου μονάχα τα μονοπάτια, προσφέροντας στους άλλους τους τυχερούς τη διέξοδο του πελάγου και της αλμύρας…

Αποσπάσματα από άρθρο της δημοσιογράφου Στέφης Αρέλη στο περιοδικό «ΕΦΟΠΛΙΣΤΗΣ» τον Απρίλιο του 2000.

Την ευχαριστούμε…

  

• Λίγα λόγια για τα ναυπηγεία 

Γενικά με τον όρο ναυπηγείο εννοούμε το σύνολο των μηχανικών εγκαταστάσεων, οικοπέδων, εξοπλισμού και μηχανημάτων που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή, την επισκευή ή τη μετασκευή πλοίων. 

Το ναυπηγείο περιλαμβάνει πρωτίστως ένα τεχνικό γραφείο, όπου πραγματοποιούνται οι απαραίτητοι υπολογισμοί και ο σχεδιασμός των πλοίων που πρόκειται να κατασκευαστούν.

Βασικό τμήμα του ναυπηγείου αποτελεί το εργοστάσιο κοπής ελασμάτων. Στο τμήμα αυτό κόβονται τα ελάσματα με βάση τα δεδομένα του τεχνικού γραφείου. Στο συγκεκριμένο τμήμα μάλιστα διαμορφώνονται τα ελάσματα, συγκολλώνται ή υφίστανται άλλες κατεργασίες .

Όπως είναι ευνόητο μεγάλη σημασία έχουν στο ναυπηγείο τα συστήματα μεταφοράς των διαφόρων τεμαχίων, δεδομένου μάλιστα ότι πρόκειται για εξαρτήματα μεγάλου όγκου και βάρους. Για το λόγο αυτό υπάρχει γερανογέφυρα και ικανός αριθμός γερανών με περιστρεφόμενο βραχίονα, δηλαδή γερανοί τύπου πύργου.. 

Η κατασκευή ενός πλοίου πραγματοποιείται κατά τμήματα. Μεγάλα τμήματα του σκάφους, βάρους δεκάδων τόνων κατασκευάζονται το καθένα ξεχωριστά. Στη συνέχεια, συναρμολογούνται μέχρι την ολοκλήρωση του σκάφους. Για να αποφευχθεί περιττό βάρος κατά την καθέλκυση, οι υπερκατασκευές, τα κατάρτια οι καπνοδόχοι, όπως επίσης και το σύστημα μηχανικής πρόωσης, τοποθετούνται μετά την καθέλκυση του πλοίου.

Για την περίπτωση επισκευών σε πλοία, υπάρχουν τα ναυπηγεία με πλωτές δεξαμενές, δηλαδή μεγάλου όγκου κατασκευές που ποντίζονται κάτω από το πλοίο που θα ανελκυθεί. Στη συνέχεια αποβάλλεται το νερό από το κύτος της δεξαμενής, μέχρις ότου το πλοίο καθίσει ομαλά στο δάπεδο της δεξαμενής όπου και στηρίζεται με κατάλληλα υπόβαθρα. Οι πλωτές δεξαμενές είναι εφοδιασμένες με γερανούς, ώστε να μπορούν να τοποθετούν ή να απομακρύνουν τμήματα του υπό επισκευή σκάφους .

• Γνωριμία με το καρνάγιο

 

Το καρνάγιο – κέντρο παραδοσιακής ναυτικής τέχνης - της Καβάλας έχει ιστορία άνω των τετρακοσίων (400) ετών. Βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της πόλης, πίσω από τις Καμάρες. 

Οι προηγούμενοι ιδιοκτήτες του, που μνημονεύονται από το προηγούμενο αιώνα, η οικογένεια Μοσχάτου καταγόταν από το νησί της Σύμης, γενέτειρας πολλών μεγάλων ναυπηγών. Η ιδιοκτησία πήγαινε για πολλά χρόνια από πατέρα σε γιο, ο οποίος γιος έπρεπε πρώτα να μάθει καλά την τέχνη της ναυπηγικής. Σήμερα η ιδιοκτησία έχει περάσει σε Καβαλιώτες.

Παλαιότερα, λειτουργούσε παράλληλα κι ένα άλλο καρνάγιο - ναυπηγείο στην Καλαμίτσα, που όμως εδώ και πολλές δεκαετίες έχει κλείσει. Σήμερα το οικόπεδο όπου βρίσκεται το καρνάγιο ανήκει στο Λιμενικό Ταμείο Καβάλας.

Άλλες ονομασίες του χώρου είναι καλαφατιά, η πιο διαδεδομένη στη πόλη μας και προέρχεται πιθανόν από τον όρο καλαφάτισμα, ναυπηγείο η πιο σύγχρονη, ταρσανάς η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη στην Ελλάδα για παραδοσιακά ναυπηγεία, και καραβοστάσι.

Το καρνάγιο της Καβάλας ασχολείται με την κατασκευή ξύλινων σκαφών και στις μέρες μας πολύ περισσότερο, με την μετασκευή, επισκευή και συντήρηση ξύλινων, μεταλλικών και πλαστικών σκαφών.

Το καρνάγιο έχει κατασκευάσει πάμπολλα σκάφη και για την Ελλάδα και για το εξωτερικό (Ευρώπη, Αμερική).Παλιότερα επισκεύαζε και συντηρούσε μάλιστα και τα φεριμπότ για τη Θάσο, όταν αυτά ήταν μικρά σε μέγεθος.

Από το 1975 έως το 1989 ήταν μια περίοδος που κατασκευάζονταν μεγάλα αλιευτικά σκάφη, από τότε όμως και μετά οι κατασκευές ξύλινων σκαφών έχουν περιοριστεί. Το μεγαλύτερο ήταν ένα τριανταδυάμετρο (32μ.) καΐκι για έναν Αμερικάνο, που ναυπηγήθηκε το 1961 και κόστισε 10.000.000 δρχ., αστρονομικό ποσό για την εποχή.

Η πιο πρόσφατή του κατασκευή ήταν το 2001 ένα διακοσμητικό σκάφος για τη Γερμανία (Χριστουγεννιάτικο).

Κατά καιρούς έχουν φτιαχτεί πολλά μεγάλα σκάφη. Η τελευταία μεγάλη κατασκευή στο καρνάγιο είναι ένα καΐκι, που βρίσκεται εδώ στην Καβάλα,το οποίο ναυπηγήθηκε το 1997.

 

• Κατασκευή ξύλινου σκάφους

Παλιότερα όλες οι εργασίες για την κατασκευή ενός σκάφους, ακόμη και η σχεδίαση γινόταν από τους ναυπηγούς τεχνικούς. Το σχέδιο χαρασσόταν πάνω στο δάπεδο του κλειστού χώρου του καρνάγιου με κλίμακα 1/1 και μετά άρχιζε η κατασκευή. Από το 1987 όμως, το κράτος τους έχει υποχρεώσει να συνεργάζονται με ναυπηγούς μηχανολόγους μηχανικούς.

Αρχικά γίνεται η σχεδίαση από έναν ναυπηγό μηχανολόγο μηχανικό. Μετά ελέγχουν το σχέδιο με τις πήχες – φόρμες, για να δουν αν είναι ισομετρικά σωστές οι καμπυλότητες του σκάφους. Κατόπιν το σχέδιο των ναυπηγικών γραμμών ξαναελέγχεται με μια μικρή κατασκευή. Αφού τελειώσουν όλες αυτές οι διαδικασίες αρχίζει η κατασκευή . H ανάπτυξη της τεχνολογίας έχει βοηθήσει στη συντόμευση της κατασκευής, ενώ παλιότερα ροκάνιζαν με τα ροκάνια. Η τέχνη της ναυπηγικής όμως ήταν και εξακολουθεί να είναι το γνωστό σκεπάρνι.

Στην αρχή παίρνουν ένα κατάλληλο ξύλο για να το χρησιμοποιήσουν ως καρίνα - τρόπιδα κατά μήκος του σκάφους και δύο ξύλα για ποδόσταμα στην πλώρη και στη πρύμνη, τα οποία ενώνονται μεταξύ τους (το πλωριό ποδόσταμα λέγεται και κοράκι).

Στην καρίνα και στα ποδόσταμα στερεώνονται τα στραβόξυλα - νομείς, κάποια στραβά ξύλα που τα ρίχνουν στη θάλασσα και όπως είναι υγρά τα περνάνε από ένα φλόγιστρο, δημιουργείται ατμός, τα νεύρα του ξύλου σπάνε κι έτσι αυτό λυγίζει .

Ύστερα μπαίνουν οι στραγαλιές, εσωτερικές ενισχύσεις κατά μήκος του σκάφους για τη στήριξη των στραβόξυλων, και τα αστάρια όπου πάνω τους θα κατασκευαστεί το κατάστρωμα. Τέλος τοποθετούνται τα καμάρια που πατάνε πάνω στα μαδέρια και πρέπει να είναι καμπύλα ώστε να μη μπαίνει το νερό. Όταν τελειώσουν όλα αυτά είναι έτοιμος ο σκελετός του σκάφους. 

Μετά γίνεται το πέτσωμα, το ξύσιμο και το ζουμπάρισμα των καρφιών, δηλαδή στερεώνονται όλα τα ξύλα με καρφιά . Ακολουθεί το καλαφάτισμα για να καλυφθούν οι αρμοί και να μη περνάει το νερό . Τέλος το σκάφος βάφεται και στοκάρεται.

Σημαντικό ρόλο παίζει το είδος του ξύλου από το οποίο θα κατασκευαστεί το σκάφος. Τα καλό ξύλο μπορεί να μειώσει τη συντήρηση και κατά 80%. Παλιότερα χρησιμοποιούσαν πεύκο, το καλύτερο ήταν της Σάμου. Σήμερα χρησιμοποιείται ξύλο από το αφρικάνικο δέντρο ιρόκο, που κοστίζει 450.000 δρχ. το κυβικό μέτρο, ενώ το πεύκο κοστίζει 40.000-50.000 δρχ.. Το ιρόκο μπορεί να στοιχίζει πολύ περισσότερο, αλλά συμφέρει γιατί ελαττώνονται τα έξοδα της συντήρησης του.

• Ανέλκυση – καθέλκυση στο καρνάγιο

 

 

 Η διαδικασία εξόδου ενός σκάφους από τη θάλασσα στη στεριά ονομάζεται ανέλκυση.

Για την ανέλκυση χρησιμοποιούνται γλίστρες – ξύλινες κατασκευές που μοιάζουν με σχάρες – που ένα μέρος τους είναι στη στεριά και ένα στη θάλασσα. Το σκάφος μέσω της γλίστρας τραβιέται από τη θάλασσα με βαρούλκο – βίντσι, και έπειτα κάθεται σε δύο σειρές από ξύλα κατάλληλου μεγέθους που λέγονται βάζα.

Η καθέλκυση ενός σκάφους είναι η αντίστροφη διαδικασία, κατά την οποία το σκάφος πέφτει στη θάλασσα.

Βιράροντας το βαρούλκο, το σκάφος γλιστρά από τα βάζα και μέσω της γλίστρας καταλήγει στη θάλασσα. Και στις δύο περιπτώσεις – ανέλκυση και καθέλκυση – τα βάζα και η γλίστρα αλείφονται με ειδικό λίπος, για να μειώνονται οι τριβές και να αποφεύγονται καταπονήσεις των ξύλινων σκαριών.

 

• Συντήρηση σκάφους 

Αρχικά το σκάφος ανελκύεται στο χώρο του καρνάγιου. Μετά καίγεται για να σκοτωθούν τα σκουλήκια, που μπορεί να υπάρχουν στο ξύλο και για να φανούν τα καρφιά. Έπειτα χτυπάνε τα ξύλα με το καλαφατικό για να δουν αν χρειάζεται καλαφάτισμα .

Στη συνέχεια καθαρίζουν την τερηδόνα από τα ύφαλα του σκάφους - τερηδόνα ονομάζονται τα μύδια, τα στρείδια και οι άλλοι θαλάσσιοι μικροοργανισμοί που κολλάνε στην καρίνα και εξαιτίας τους μειώνεται η ταχύτητα του σκάφους. Από πάνω βάφουν το σκαρί με διάφορες μπογιές, τα λεγόμενα φαρμάκια ή υφαλόχρωμα, για να μειώσουν όσο γίνεται την εμφάνιση της τερηδόνας. Κάθε οχτώ με δέκα χρόνια περίπου, όπου έχουν λασκάρει τα καρφιά πρέπει να ξανακαρφώνονται. Η ζωή ενός σκάφους είναι θεωρητικά απεριόριστη αν συντηρείται σωστά και σε τακτά χρονικά διαστήματα (κάθε χρόνο πρέπει να ανελκύονται και να συντηρούνται). 

Το χειμώνα στο καρνάγιο ανελκύονται τα γρι- γρι, οι μικρές ξύλινες βάρκες και τα πλαστικά σκάφη, ενώ το καλοκαίρι οι ανεμότρατες ή μηχανότρατες. Οι δύο τύποι σκαφών (γρι-γρι, ανεμότρατες) δεν διαφέρουν σε τίποτε κατασκευαστικά μεταξύ τους, εκτός από το είδος του ψαριού που ψαρεύουν. Τα γρι-γρι αλιεύουν ψάρια του αφρού άνοιξη και καλοκαίρι, όπως σαρδέλες, γόπες, κολιούς, γαύρους κ.λ.π., ενώ οι ανεμότρατες το χειμώνα βγάζουν ψάρια του βυθού, λυθρίνια, μπαρμπούνια, βακαλάους κ.λ.π.

 

• Λογοτεχνικά κείμενα :

       πεζά, ποιήματα, δημοτικά τραγούδια

 

Το τρελοβάπορο
του Οδυσσέα Ελύτη (ποίημα)

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ

……………………

Είναι από μαύρη πέτρα κι είναι απ’ όνειρο
κι έχει λοστρόμο αθώο ναύτη πονηρό
Από τα βάθη φτάνει τους παλιούς καιρούς
βάσανα ξεφορτώνει κι αναστεναγμούς.
Έλα Χριστέ και Κύριε, λέω κι απορώ,
τέτοιο τρελό βαπόρι τρελοβάπορο,

……………………

 

Μια πίκρα

Του Κωστή Παλαμά (ποίημα)

 

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ

……………………….

Τα πρώτα μου χρόνια τα’ αξέχαστα τα ΄ζησα

κοντά στο ακρογιάλι,

στη θάλασσα εκεί τη ρηχή και την ήμερη

στη θάλασσα εκεί την πλατιά, τη μεγάλη

…………………..

 

Γράμμα ενός αρρώστου

Του Νίκου Καββαδία (ποίημα)

 

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ

………………..

Φίλε μου Αλέξη, το ‘λαβα το γράμμα σου

και με ρωτάς τι γίνομαι, τι κάνω

μάθε, ο γιατρός πως είπε στη μητέρα μου

ότι σε λίγες μέρες θα πεθάνω

…………………

τώρα στο τζάμι ένα καράβι εσκάρωσα

κι’ ένα του Μάγκρ στιχάκι έχω σκαλίσει

τι θλίψη στα ταξίδια κρύβεται άπειρη!

κι εγώ για ένα ταξίδι έχω κινήσει

Η θάλασσα

Του Ανδρέα Καρκαβίτσα (πεζό)

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ

……………………….

Να ,την αγαπούσα τη θάλασσα! Την έβλεπα να απλώνεται από το ακρωτήρι ως πέρα, πέρα μακριά, να χάνεται στα ουρανοθέμελα σαν ζαφειρένια πλάκα στρωτή, βουβή και πάσχιζα να βρω το μυστικό της

……………………

Και όταν έβλεπα καράβι να σηκώνει άγκυρα, να βγαίνει απ’ το λιμάνι και να αρμενίζει στ’ ανοιχτά, όταν άκουα τις φωνές των ναυτών που γύριζαν τον αργάτη, και τα κατευοδώματα των γυναικών, η ψυχή μου πετούσε θλιβερό πουλάκι επάνω του

…………………..

 

Θαλασσάκι μου

(δημοτικό τραγούδι)

 

Θάλασσα, θάλασσα τους θαλασσινούς

                               θαλασσάκι μου (2)

μην τους θαλασσοδέρνεις

θαλασσάκι μου για σένα ξημερώνομαι

 

θάλασσα κι αλμυρό νερό

           να σε ξεχάσω δεν μπορώ (2)

 

ροδόσταμο, ροδόσταμα να γίνεσαι

                         θαλασσάκι μου (2)

 

την πόρτα τους να ραίνεις

θαλασσάκι μου και φέρε το πουλάκι μου.

 

Θάλασσα κι αλμυρό νερό

           να σε ξεχάσω δεν μπορώ (2)

 

κι η κοπέλα, κι η κοπέλα είναι μικρή

                         θαλασσάκι μου (2)

και δεν της παν τα μαύρα

θαλασσάκι μου και φέρε το πουλάκι μου

 

θάλασσα κι αλμυρό νερό

           να σε ξεχάσω δεν μπορώ (2)

 

 

• Κατασκευή της μακέτας του καρνάγιου

 

Στα πλαίσια του προγράμματος κατασκευάσαμε τη μακέτα του καρνάγιου.

Στην αρχή αγοράσαμε και συγκεντρώσαμε τα απαραίτητα εργαλεία και υλικά, χωριστήκαμε σε υποομάδες και αναλάβαμε συγκεκριμένες εργασίες, όπως :

ü    σχεδίαση της μακέτας

ü    διαμόρφωση της ξηράς

ü    αποτύπωση της θάλασσας

ü    κατασκευή του κτιρίου και του υπόστεγου

ü    διαμόρφωση του χώρου γύρω από το καρνάγιο

 

Υλικά που χρησιμοποιήθηκαν
Είδος	Ποσότητα
Ξύλο «νοβοπάν» πάχους 16 mm για τη βάση της μακέτας	1 κομμάτι (120*90) cm 2 κομμάτια (90*15)cm
Χαλίκι – πετραδάκι ψιλό,   για τη διαμόρφωση της ξηράς	10 κιλά
Πετραδάκια – βοτσαλάκια	6 κιλά
Ξύλο «μπάλσα» πάχους 10 mm για το κτίριο, το υπόστεγο και τους γύρω δρόμους	6 τεμάχια (100*10) cm
Πηχάκια από ξύλο «μπάλσα»   πάχους 5 mm για λεπτομέρειες στους   δρόμους, για τα βάζα και τις γλίστρες	10 τεμάχια (100*0,5) cm
Χαρτόνι κυματιστό για τις   σκεπές	1 τεμάχιο
Ξυλόκολλα «ατλακόλ»	2,5 κιλά
«Ζελέ» μαγειρικής για τη   θάλασσα	2 κουτιά
Πλαστική μπογιά (άσπρη –   γκρι - κίτρινη)	1,5 κιλό
Καρφιά διαφόρων διαστάσεων	250 γραμμάρια
Γράμματα σχεδίου	2 φύλλα

 

Εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν
Χάρακες	Ψαλίδια
Κοπίδια	Πινέλα
Πριόνι	Τρυπάνι
Γυαλόχαρτο	Σφυρί

 

• Πηγές πληροφόρησης

 

ü        Δημοτική βιβλιοθήκη Καβάλας

ü        Επίσκεψη στο καρνάγιο της πόλης μας – συνέντευξη από τον ιδιοκτήτη Δημήτριο Τσαλόγλου

ü        Φωτογράφηση – βιντεοσκόπηση του καρνάγιου

ü        Internet

 

• Βιβλιογραφία

ü        Εγκυκλοπαίδειες : Δομή – Μεγάλη Σοβιετική – Τεχνική – Υδρία

ü        Εφημερίδα «Ταχυδρόμος» 5/7/1978 – «Τα ναυπηγεία της Καβάλας άλλοτε και τώρα» Κ. Ορφανίδης

ü        Εφημερίδα «Καθημερινή» 27/8/2000 – «Καΐκια και καραβοκύρηδες» Μαρίας Καζάντη

ü        Περιοδικό «Υπόστεγο» τεύχος 4 (Νοέμβριος 1988) – «Τα λιμάνια και νεώρια στην περιοχή της Καβάλας» Κ. Ορφανίδης

ü        Δελτίο Τ.Ε.Ε. Αν. Μακεδονίας τεύχος 7 (Δεκέμβριος 1990) – «Αφιέρωμα στο αρχιτεκτονικό παρελθόν της Καβάλας : καπνομάγαζα, νεοκλασικισμός, καρνάγιο»

ü        Περιοδικό «Εφοπλιστής» - τεύχη (Ιανουάριος 1997, Μάιος 1999 Απρίλιος 2000, Μάιος 2000)

 

 

Μαθητές της Β τάξης που συμμετείχαν στο πρόγραμμα της Περιβαλλοντικής ομάδας

 

 

Επέβλεψαν οι καθηγητές

 

Αμπεριάδου Σοφία    Μαλγαρινός Αθανάσιος