Γ΄ ΤΑΞΗ - Σελίδα 4

Οδηγίες για τη διδασκαλία της Νεοελληνικής Γλώσσας - Γ΄ ΤΑΞΗ

Λεπτομέρειες: Δημοσιεύτηκε στις Παρασκευή, 04 Μαΐου 2012 18:11; Γράφτηκε από τον/την Super User; Εμφανίσεις: 992

Σελίδα 4 από 4

Γ΄ ΤΑΞΗ

Σύνολο: 50 ώρες

1^Η ΕΝΟΤΗΤΑ Η Ελλάδα στον κόσμο
ΣΕΛ.	ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ	6 ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ
10-11	A. Εισαγωγικά κείμενα	1. Μπορούν να διδαχτούν κατ’ οικονομία ορισμένα μόνο από τα κείμενα της ενότητας. 2. Προτείνεται να δοθεί έμφαση στους τρόπους σύνδεσης των προτάσεων και ιδιαίτερα στη διάκριση μεταξύ παρατακτικής και υποτακτικής σύνδεσης (σ. 16-17) [B1]. 3. Οι υποενότητες «Οι επιλογές στις συνδέσεις των προτάσεων και οι συνέπειές τους στο λόγο» [B2] και «Οι συνδέσεις των προτάσεων στον προφορικό λόγο» [B3] μπορούν να διδαχτούν συνοπτικά ή να παραλειφθούν ανάλογα με τις διδακτικές ανάγκες και τους χρονικούς περιορισμούς. 4. Μπορούν να ανατεθούν στους μαθητές μικρές ερευνητικές εργασίες, ατομικές ή σε ομάδες, ενδεχομένως με διαθεματικό περιεχόμενο, αφού ο διδάσκων διευκρινίσει το πλαίσιο παρουσίασης και τα κειμενικά είδη που αναμένεται να παραχθούν (προφορική συζήτηση, ομιλία, επιχειρηματολογικό κείμενο, κριτική αξιολόγηση πηγών κ.λπ) [Γ].
12	B. Παρατακτική και υποτακτική σύνδεση των προτάσεων
12 -17	B1. Οι διάφοροι τρόποι σύνδεσης των προτάσεων
17-19	B2. Οι επιλογές στις συνδέσεις των προτάσεων και οι συνέπειές τους στο λόγο
20	B3. Οι συνδέσεις των προτάσεων στον προφορικό λόγο
20-21	Γ. Σύνθεση ερευνητικών εργασιών
23-25	Δ. Λεξιλόγιο – H επιλογή της λέξης
25-27	Ε. Δραστηριότητες παραγωγής λόγου
27	Διαθεματική εργασία

2^η ΕΝΟΤΗΤΑ Γλώσσα – Γλώσσες και πολιτισμοί του κόσμου
ΣΕΛ.	ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ	6 ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ
30-32	Α. Εισαγωγικά κείμενα	1. Προτείνεται, εφόσον υπάρχει χρονικός περιορισμός, να επιλεγούν δύο από τα τέσσερα εισαγωγικά κείμενα. 2. Να δοθεί έμφαση: στη διάκριση μεταξύ ονοματικών και επιρρηματικών δευτερευουσών προτάσεων λόγω της σπουδαιότητάς της για τη σύνταξη και στην αναγνώριση των συντακτικών ρόλων των ειδικών, των βουλητικών και των ενδοιαστικών προτάσεων. 3. Συνιστάται να διευκρινιστεί ότι οι διστακτικοί σύνδεσμοι ονομάζονται ενδοιαστικοί (σ. 37). 4. Τα φαινόμενα πολυσημίας προτείνεται να αναδειχτούν διαθεματικά μέσα από κειμενικά παραδείγματα διαφορετικής προέλευσης, προκειμένου οι μαθητές να αντιληφθούν ότι σχετίζονται με τα κειμενικά είδη και τις περιστάσεις επικοινωνίας. 5. Οι μαθητές προτείνεται να εξοικειωθούν με τη διατύπωση αιτιολογημένων κρίσεων μέσα από την επεξεργασία παραδειγμάτων από κατάλληλα κειμενικά είδη.
32	Β. Είδη δευτερευουσών προτάσεων
32-34	Β1. Ονοματικές και επιρρηματικές προτάσεις
34-35	Β2. Δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις: Ειδικές
35-36	Β3. Δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις: Βουλητικές
36-37	Β4. Δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις: Ενδοιαστικές
37-41	Γ. Λεξιλόγιο – Πολυσημία της λέξης
41-43	Δ. Διατύπωση αιτιολογημένων κρίσεων
43-44	Ε. Δραστηριότητες παραγωγής λόγου
44	Διαθεματική εργασία

3^ηΕΝΟΤΗΤΑ Είμαστε όλοι ίδιοι. Είμαστε όλοι διαφορετικοί
ΣΕΛ.	ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ	6 ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ
46-48	Α. Εισαγωγικά κείμενα	1. Από τα κείμενα 1 έως 7 μπορούν να επιλεγούν για διδασκαλία τρία έως τέσσερα κείμενα λόγω πληθώρας ύλης της ενότητας. 2. Συνιστάται να δοθεί έμφαση στις διαφορές μεταξύ ευθειών και πλάγιων ερωτηματικών προτάσεων και σε εκείνες μεταξύ ευθέος και πλάγιου λόγου [B]. 3. Σε ό,τι αφορά ειδικά στον πλάγιο λόγο προτείνεται: να δοθεί έμφαση στη διδασκαλία των ρημάτων και εκφράσεων που χρησιμοποιούνται στον πλάγιο λόγο (βλ. σ. 52 και 56), να τονιστούν οι αλλαγές στις προτάσεις του ευθέος λόγου, όταν αυτές μετατρέπονται σε πλάγιο λόγο (οι κύριες αποφαντικές σε δευτερεύουσες ειδικές, οι προστακτικές προτάσεις σε βουλητικές και οι ευθείες ερωτήσεις σε πλάγιες), και να υποδειχτούν με παραδείγματα οι αλλαγές στα πρόσωπα του ρήματος, στις προσωπικές και κτητικές αντωνυμίες και στα τοπικά και χρονικά επιρρήματα. 4. Για τη διδασκαλία της διάκρισης μεταξύ κυριολεξίας και μεταφοράς, προτείνεται να αξιοποιηθούν παραδείγματα από κείμενα ποικίλων ειδών, μεταξύ άλλων από λογοτεχνικά κείμενα [Δ] και να τονιστεί ότι ο μεταφορικός λόγος εξαρτάται από το κειμενικό είδος και την πρόθεση του ομιλητή ή του συγγραφέα.
49	Β. Ερωτηματικές προτάσεις – Ευθύς και πλάγιος λόγος
49-50	Β1. Ερωτηματικές προτάσεις
51-52	Β2. Οι ερωτήσεις στον πλάγιο λόγο
52-56	Β3. Από τον ευθύ στον πλάγιο λόγο και αντίστροφα
56	Γ1. Λεξιλόγιο. Ρήματα και εκφράσεις για τον πλάγιο λόγο.
56	Γ2. Λέξεις για την ισότητα και τη διαφορά
57-59	Δ. Σχήματα λόγου – Κυριολεξία και μεταφορά
60-61	Ε. Δραστηριότητες παραγωγής λόγου
61	Διαθεματική εργασία

4^ηΕΝΟΤΗΤΑ Ενωμένη Ευρώπη και Ευρωπαίοι πολίτες
ΣΕΛ.	ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ	7 ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ
64-66	Α. Εισαγωγικά κείμενα	1. Προτείνεται από τα δεκατρία κείμενα της ενότητας να επιλεγούν κατ’ οικονομία τα καταλληλότερα για τους σκοπούς της διδασκαλίας. 2. Σε ότι αφορά στις αναφορικές προτάσεις [B], να δοθεί έμφαση: στη διάκριση μεταξύ επιθετικών και ελεύθερων αναφορικών προτάσεων και στις χρήσεις της αντωνυμίας ο οποίος/η -α/το -ο, ανάλογα με το συντακτικό της ρόλο. 3. Τα περιεχόμενα της υποενότητας Γ, «Ελληνικά σε ξένες γλώσσες», μπορούν, εφόσον ο χρόνος δεν επαρκεί, να διδαχτούν με συντομία. 4. H διδασκαλία των φαινομένων συνωνυμίας και σημασιολογικής αντίθεσης συνιστάται να γίνει διαθεματικά με παραδείγματα από διαφόρων ειδών κείμενα [Δ]. 5. Σε σχέση ειδικότερα με τις επιλογές ανάμεσα σε συνώνυμες λέξεις (π.χ. φτιάχνω/κατασκευάζω), προτείνεται να συσχετιστεί η λειτουργία τους με το ύφος, τον σκοπό και τις ευρύτερες περιστάσεις παραγωγής των κειμένων.
67	Β. Αναφορικές προτάσεις
67-68	Β1. Επιθετικές αναφορικές προτάσεις
69-71	Β2. Ελεύθερες αναφορικές προτάσεις
72-74	Β3. Γένος, αριθμός και πτώση της αναφορικής αντωνυμίας: ο οποίος
75-76	Β4. Το «που» και οι προθετικές φράσεις
77-80	Γ. Ελληνικά σε ξένες γλώσσες
81-83	Δ. Συνώνυμα – Aντίθετα
84-85	Ε. Δραστηριότητες παραγωγής λόγου
85	Διαθεματική εργασία

5^ηΕΝΟΤΗΤΑ Ειρήνη – πόλεμος
ΣΕΛ.	ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ	6 ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ
88-91	Α. Εισαγωγικά κείμενα	1. Προτείνεται να επιλεγούν για διδακτική αξιοποίηση ορισμένα μόνο από τα κείμενα της ενότητας, ιδίως από τα εισαγωγικά. 2. Συνιστάται να δοθεί έμφαση στη διδασκαλία των τελικών και αιτιολογικών συνδέσμων [B]. 3. Η υποενότητα Γ, «Αναλύοντας το κείμενο στα συστατικά του», εφόσον υπάρχει χρονικός περιορισμός, μπορεί να διδαχτεί συνοπτικά. 4. Προτείνεται να τονιστεί η διάκριση μεταξύ ομόηχων και ομόγραφων λέξεων.
92	Β. Τελικές και αιτιολογικές προτάσεις
92-94	Β1. Τελικές προτάσεις
94-96	Β2. Αιτιολογικές προτάσεις
97-99	Γ. Αναλύοντας το κείμενο στα συστατικά του
100-101	Δ. Λεξιλόγιο – Ομόηχες και παρώνυμες λέξεις
102-103	Ε. Δραστηριότητες παραγωγής λόγου
103-104	Διαθεματική εργασία

6^η ΕΝΟΤΗΤΑ Ενεργοί πολίτες για την υπεράσπιση οικουμενικών αξιών
ΣΕΛ.	ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ	6 ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ
106-8	Α. Εισαγωγικά κείμενα	1. Προτείνεται να διδαχτούν κατ’ επιλογήν δύο από τα τέσσερα εισαγωγικά κείμενα. 2. Προτείνεται κατά τη διδασκαλία των χρονικών προτάσεων να δοθεί έμφαση στους κυριότερους χρονικούς συνδέσμους και τις σημασίες τους, καθώς και στο ρόλο τους στα αφηγηματικά κείμενα. 3. Aπό τα κείμενα της ενότητας για τους μη κυβερνητικούς οργανισμούς προτείνεται να επιλεχθεί το κείμενο 7 (σ. 113). 4. Συνιστάται η διδασκαλία των υπωνύμων και του ορισμού [Γ] να προσεγγιστεί διαθεματικά, με χρήση και κειμένων από άλλα σχολικά εγχειρίδια και από το σχολικό λεξικό.
109	Β. Χρονικές και υποθετικές προτάσεις
109-11	Β1 Χρονικές προτάσεις
112-14	Β2 Υποθετικές προτάσεις
115	Γ. Υπώνυμα – Ορισμός
115	Γ1. Υπώνυμα
115-18	Γ2. Ορισμός
118-20	Δ. Δραστηριότητες παραγωγής λόγου
120	Διαθεματική εργασία
7^η ΕΝΟΤΗΤΑ Τέχνη: μια γλώσσα για όλους σε όλες τις εποχές
ΣΕΛ.	ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ	6 ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ
122-23	Α. Εισαγωγικά κείμενα	1. Προτείνεται να διδαχτούν κατ’ επιλογήν δύο έως τρία από τα τέσσερα εισαγωγικά κείμενα. 2. Σε ό,τι αφορά τις αποτελεσματικές και τις εναντιωματικές προτάσεις [B], η έμφαση να δοθεί στις χρήσεις και σημασίες των αντίστοιχων συνδέσμων. 3. Η θεωρία για τη μετωνυμία προτείνεται να δοθεί με τη χρήση χαρακτηριστικών παραδειγμάτων από διαφορετικά κειμενικά είδη, ώστε να αναδειχθούν οι επικοινωνιακοί και κειμενικοί παράγοντες που αιτιολογούν τη χρήση της [Γ].
124	Β. Αποτελεσματικές προτάσεις και εναντιωματικές προτάσεις
124-25	Β1. Αποτελεσματικές προτάσεις
125-27	Β2. Εναντιωματικές προτάσεις
127-28	Γ. Μετωνυμία
129-31	Δ. Δραστηριότητες παραγωγής λόγου
131	Διαθεματική εργασία

8^ηΕΝΟΤΗΤΑ

Μπροστά στο μέλλον

ΣΕΛ.

ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ

7 ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ

134-137

Α. Εισαγωγικά κείμενα

1. Εφόσον ο χρόνος δεν επαρκεί, προτείνεται να επιλεγούν δύο από τα τέσσερα εισαγωγικά κείμενα καθώς και τα κείμενα 6 έως 9 και 12.

2. Η διδασκαλία των μορίων [B] θα πρέπει να επικεντρωθεί στα συχνότερα από αυτά, (να, θα, ας, για). Oι διδάσκοντες καλό είναι να αποφεύγουν να χαρακτηρίζουν γενικά ως μόρια άκλιτες λέξεις που αναγνωρίζονται σε άλλα σημεία των εγχειριδίων ως επιρρήματα ή σύνδεσμοι.

3. Aπό τα σχήματα λόγου [Δ], προτείνεται η διδακτική έμφαση να δοθεί κυρίως στην παρομοίωση, την υπερβολή και το σχήμα λιτότητας, που συναντούν οι μαθητές και στα λογοτεχνικά κείμενα.

4. Να δοθεί έμφαση στη διδασκαλία της περίληψης [Ε]. Προτείνονται ενδεικτικά τα ακόλουθα στάδια στη σύνταξη περίληψης:

Kατανόηση του κειμένου και εντοπισμός του θεματικού του κέντρου.
Eπεξεργασία του κειμένου: υπογράμμιση των βασικών λέξεων κάθε παραγράφου, σύνταξη πλαγιοτίτλων για κάθε παράγραφο.
Συγγραφή της περίληψης: αναφορά του θεματικού κέντρου του κειμένου, αξιοποίηση των πλαγιοτίτλων, χρησιμοποίηση συνδετικών λέξεων και εκφράσεων, μετατροπή του ευθέος λόγου σε πλάγιο με χρήση κατάλληλων ρημάτων κ.ά.
Eπανέλεγχος της περίληψης: αριθμός λέξεων, αποφυγή υπερβολικής πύκνωσης αλλά και περιττών λεπτομερειών, σφάλματα νοηματικά, υφολογικά, εκφραστικά, ορθογραφικά, αντιστοιχία του παραχθέντος κειμένου με το ζητούμενο επικοινωνιακό πλαίσιο κ.ά.

5. Σχετικά με την περίληψη, επισημαίνεται ειδικότερα ότι δεν είναι μία δεξιότητα αποκομμένη από τις περιστάσεις της χρησιμοποίησης της (συντάκτης, αποδέκτης, σκοπός της συμπύκνωσης) και είναι σκόπιμο οι σχετικές δραστηριότητες να εντάσσονται σε ευρύτερο κειμενικό πλαίσιο (π.χ. δημοσιογραφικό άρθρο που συμπεριλαμβάνει την περίληψη της έκθεσης ενός διεθνούς οργανισμού για την κοινωνική κατάσταση στην Ελλάδα).